Jump to content

Oromoo Baarentuu

Wikipedia irraa

Baarentuu (ykn Baarentoo; (maqaa durii) Baraytumaa ) gosa Oromoo lamaan keessa isa tokko. Gosti inni kan biraa Boorana. Gosti Oromoo Barentu nannoo Oromiyaa Bahaa keessa jiraata. Ummanni Baarentuu godinaalee Oromiyaa Harargee Bahaa, Harargee Dhihaa, Arsii fi Godina Baalee keessa jiraatu.

Waa'ee Baarentuu

[gulaali | lakkaddaa gulaali]

Baarentuun ummata Oromoo yoo ta'u gosa Oromoo kan jalqabaa keessaa walakkaa ta'a (walakkaan inni biraa Boorana). Ummanni Baarentuu baayyinaan magaala keessa fi baadiyyaa keessa yoo jiraatan muraasni garuu horsiisee bulaa fi qonnaa aadaatin jiraatu.baarentun oromuma isaatti ni bonaa.

Gara Godina Wallagga Bahaa fi Wallagga Dhihaa, ummanni baayyen amantii Piroteestaantii kana hordofan yoo ta'u, ummanni Shawaa Kaabaa, Shawaa Dhihaa, fi Shawaa Bahaa amantii Ortodoksii, Piroteestaantii, Islaamaa hordofu. Godinaaleen Baha Oromiyaa kan akka Harargee Bahaa, fi Harargee Lixaa keessatti ummanni baayyeen, naannoo dhibbeentaa 98.5% kan ta'u, amantii Islaamaa hordofa. Harargeen Oromiyaa gara bahaa achi fagoo waan jirtuuf, kunis ollaa ummata Sumaalee kana Ogaaden keessa jiraatu fi kibba ummata Affaar kan Mootummaa Naannoo Affaar keessa jiraatu waan ta'eef, ummanni Sumaalee fi Affaar ummata Afrikaa keessa jalqaba amantii Islaamaa fudhate waan ta'ef, Oromoon Harargee baayyeen amantii Islaamaa fudhate. Ummatni muraasni godinaalee Arsii fi Baalee keessa jiraatu ammallee amantii Oromoo kan durii Waaqa tokkichatti kan amanu yoo ta'u, ummatni baayyeen garuu amantii Islaamaa hordofu. Ummanni amantii aadaa Oromoo Waaqatti amanan baayyen isaani gosa Booranaati.

Ummanni Baarentuu/Baarentumaa qoqqooddama armaan gadi qaba (qoqqooddamni tokko deebi'ee mataasaatti qoqooddamuu danda'aa):

Morowa,tokko dhablee Ittuu, Ittun sagal dhale

1.babboo
2.gadullaa
3.bayyee
4.affur gaallan,(momajii,elale,libban)
5.arojii
6.adayoo

==Wabii==madda abbaa gaddaa yayaa ummar