Arbagaaddu
Arbagaadduu urjii beekamaa mudhii samii irratti argamu fi guutuu addunyaa irratti mul'atuudha. Samii halkanii keessatti urjiilee mul’atanii fi beekamoo ta’an keessaa isa tokkodha. Fakkeenyaaf, tuuja har’a Ooriyoon (Arbagaadduu) jechuun beeknu Giriikota duriin maqaa kennamedha . Seenafoolli baayyeen wa’ee Ooriyooni, waaqa miidhagaa kan jedhu himu. Astiroonoomotni Chaayinaa durii Ooriyooniitiin akka Sheen, adamsituu ykn loltuu jabaatti beeku. Kana dura sirritti, warri Misirii durii tuuja kana waaqa isaanii Osaarisiin walqbsiisu. Sabni jalqaba maqaa kenne Sumeroota ture; maqichis Uru An-na, hiikkaan isa ` Ifa waaqarraa’
Arba gaadduu(gaadduu)
Arba gaadduu(Orion) kunniin lafa olka’aa fi teessuma lafaa addunyaa irratti urjiilee mul’atudha. Tuuja samii halkanii beekamaa fi beekamtii qabu keessaa isa tokkodha. Jecha Giriikii keessatti adamsituu Oriyoon jedhamuun moggaafame. Urjiileen ishee ifaa ta'an Rigel (Luka gaadduu), Betelgeuse (Bakkalcha wallaa) , Bellatrix(Algaajima), Mintaka (Dalaliyyaagadu), Alnilam (kircallee), Alnitak(saqqii gaadduu),Saiph(wallaa), Meissa (dhamna gaadduu).
| Maqaa | Moggaasa Baayer | Waggaa Ifaa | Guddina mul’ataa |
|---|---|---|---|
| Bakkalcha Wallaa | α Orionis | 548 | 0.50 |
| Luka gaadduu | β Orionis | 863 | 0.13 |
| Algaajima | γ Orionis | 250 | 1.64 |
| Wallaa gaadduu | δ Orionis | 1,200 | 2.23 |
| Irfiii | ε Orionis | 1,344 | 1.69 |
| sorsa gaadduu | ζ Orionis | 1,260 | 1.77 |
| wallaa | κ Orionis | 650 | 2.09 |
| dhamna gaadduu | λ Orionis | 1,320 | 3.33 |
Seenaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Seenaa Muslimoota keessatti Oriyoon al-jabbar, "guddicha" jedhama. gaadduu ykn arbi gaadduu urjii bareedduu ja'affaadha, Saiph(wallaa), afaan Arabaatiin saifal al-Jabbar jedhama, hiikni isaas "gilee ykn sayfii guddicha" jechuudha.
Seenaa Eeshiyaa. Chaayinaa keessatti, Orion Sieu (Xiu) (宿) 28 yeroo qorraa keessaa tokko ture. Innis 'Shen' jedhama, hiikni isaas "sadii", urjiilee Orion's Belt. (Qubee Chaayinaa ilaali) Ibsi Chaayinaa ((pinyin shēn) jalqaba irratti gaadduun Orion (Chinese: ; p; pinyin: shēnxiù);innis waggaa kuma sadii kan ta'e, urjiilee sadii kan of keessaa qabu yoo ta'u, girdoo Orion keessa jiru.mataa namaa ( kutaan inni gadii jecha muuziyeemii jedhu booda itti dabalameera).
Rig Veedaan Konsortiimii oriyoon Mriga (The Deer) jedhee waama. Fuulduraan urjiin ifaa lamaa fi giddu galeessatti urjii ifaa lama lama saroota adamsituu akka ta'an himama, urjii xixiqqoo ifaa gidduu fi fuuldura saroota lamaan keessaa tokko 'Adamsituu fi urjii ifaa sadii giddu galeessa saroonni arfan isaanii iyyuu Eegduu (The Mirga) fi urjiilee xixiqqoo sadii kanneen hin malle yoo ta’an, urjiileen xixiqqoo garuu Bakka Mucaa ti. Mrigaan Deerroo kan agarsiisu yoo ta'u, 'Harnu' jedhamtee fi nama ummata biratti nama beekamaadha. Harnu keessatti sirboota afoolaa hedduutu jira. Ergamaan kun Orion's Belt Bintang Tiga Beradik ('Urjii Obboleessa Sadii') jedhama ture.