Jump to content

Xiimmitiqa

Wikipedia irraa
(Xin-sochi irra kan qajeele)

Xiimmitiqni(Afaan ingiliizii: Mechanics) damee xiinseerummamaa yoo ta'u kunis wantoota humnootaan (qaamota biroo, ykn humnoota uumamaa dabalatee) socho'an ilaalu.

Animeeshinii siree Niwutan kitaaba Niwutan Principia Mathematica jedhamu irraa.

Namni gosa barnootaa kana keessatti hojjetu hayyuu xiimmitiqaa jedhamuun beekama .

Barbaachisummaa

[gulaali | lakkaddaa gulaali]

Makaaniksiin barnoota jalqabaa fiiziksii yoo ta'u, addunyaa maakrooskoopii ilmaan namootaa hubatan kan ilaallatudha. Kanaaf qaama beekumsa guddaa waa’ee addunyaa uumamaati. Makaaniksiin sochii maatirii uumama keessa jiru hunda humnoota afran jalatti hammata: harkisa lafaa, walnyaatinsa cimaa fi dadhabaa, fi walnyaatinsa elektiromaagneetikii.

Makaaniksiinis qaama giddugaleessaa teeknooloojii ta'a .

Gama tokko tokkoon makaaniksii kalaasikaa

[gulaali | lakkaddaa gulaali]
  • Astrodynamics, navigeeshinii doonii hawaa, orbital excentricity fi kkf.
  • Makaaniksii jajjaboo, elastiiksii, amaloota qaamolee (walakkaa) jajjaboo
  • Acoustics, sagalee jajjaboo, dhangala’oo fi kkf keessatti.
  • Haayidroolikii, dhangala’oo walmadaalummaa keessa jiran
  • Makaaniksii hojiirra oole / Injinariingii
  • Makaaniksii istaatiksii, walgahii gurguddaa paartiikilii
  • Makaaniksii relativistic ykn Einsteinian, harkisa addunyaa

Niwutan seera sochii sadii yaada dhiheesse.

  1. Wanti tokko humni tokko yoo irratti socho’e malee saffisa dhaabbataa ta’een ni tura.
  2. F= Ma: humni waliigalaa wanta tokko irratti socho’u = ulfaatina wantichaa saffisa wantichaatiin baay’ifame .
  3. Gocha hundaaf deebii walqixa garuu faallaa ta’etu jira.

Xiimmitiqa hagoo

[gulaali | lakkaddaa gulaali]

Kanneen armaan gadii qaama makaaniksii Kuwaantimii jedhamanii ramadamu :

  • Fiiziksii suudoo, sochii, caasaa fi walnyaatinsa paartiikilii
  • Fiiziksii tambii ykn wiirbuxusaawaa, sochii, caasaa fi walnyaatinsa niwukilasii
  • Fiiziksii maatirii kondeensaa, gaazota kuwantum, jajjaboo, dhangala’oo fi kkf.
  • Makaaniksii istaatiksii kuwantum, walgahii guddaa paartiikilii