Seera Raawuulii

Seerri Raa'ol ( /ˈ r ɑː uː l z / seera) hariiroo keemistrii fiizikaalaa yoo ta'u, teermoodaayinaamiksii keessatti hiika qaba. Keemistii Faransaay François-Marie Raoult bara 1887tti yaada dhihaate, dhiibbaan gartokkee tokkoon tokkoon ruqoolee makaa dhangala’oo yaddoo ta’e dhiibbaa hurkaa ruqoo qulqulluu (dhangala’aa yookiin jajjaboo)b hirmeemii mooliin isaa bulbula keessa jiruun baay’ifamee wajjin walqixa ykn walfakkaata akka ta’e ibsa.. Kanarraa kan ka’e, gad-bu'iinsi sadhatawaa dhiibbaa hurkaa bulbula callabaawaa(dilute) bulbulaa miti dafurkaa(non-volatile) hirmeemii mooli bulbulamaa bulbula keessa jiruun walqixa.

Akka herregaatti, seerri Raa’ool qaama tokkoof furmaata gaarii keessatti akka

$p_{i}=p_{i}^{\star }x_{i}$

hugguu $p_{i}$ dhiibbaa gartokkee ruqoo sanaa ti $i$ makaa gaazii bulbula sanaa olitti argamu keessatti, . $p_{i}^{\star }$ dhiibbaa hurkaa tasgabaa'aa ruqoo qulqulluu ti $i$, fi $x_{i}$ hirmeemii moolii ruqoo sanaati $i$ bulbula dhangala’aa ykn jabaa keessatti.

yoo dhangala’oonni dafurkoon(volatile) lama A fi B walitti makamanii bulbula uumuunii, faalkaan(phase) hurkaa ruqoolee bulbula lamaan of keessaa qaba. Erga ruqooleen bulbula keessa jiran tasgabaa'u irra ga’anii booda, dhiibbaan hurkaa waliigalaa bulbultii seera Raa’ool seera dhiibbaa gartokkee Daaltoon waliin walitti makuun kennuudhaan murtaa’uu danda’a

$p=p_{\text{A}}^{\star }x_{\text{A}}+p_{\text{B}}^{\star }x_{\text{B}}+\cdots .$

Jecha biraatiin, dhiibbaan hurkaa bulbula giddugaleessa ulfaatina mooliin dhiibbaa hurkaa dhuunfaa ti:

$p={\dfrac {p_{\text{A}}^{\star }n_{\text{A}}+p_{\text{B}}^{\star }n_{\text{B}}+\cdots }{n_{\text{A}}+n_{\text{B}}+\cdots }}$

Yoo bulbulamaan miti dafurkaa B (dhiibbaa hurkaa zeeroo qaba, kanaaf hin hurku ) bulbulaan A keessatti bulbulamee bulbula yaaddoo(ideal) ta’e yoo uume, dhiibbaan hurkaa bulbultii kan bulbulaa sanaa gadi ta’a. Bulbulli yaaddoo bulbulaa mit danfurkaa keessatti, hir’inni dhiibbaa hurkaa kallattiin hirmeemii mooli bulbulamaa wajjin walmadaala:

$p=p_{\text{A}}^{\star }x_{\text{A}},$

$\Delta p=p_{\text{A}}^{\star }-p=p_{\text{A}}^{\star }(1-x_{\text{A}})=p_{\text{A}}^{\star }x_{\text{B}}.$

Yoo bulbulamaan bulbula keessatti walqabsiifame ykn addaan ba’e, ibsi seeraa akka sababa sirreeffamaatti sababa van 't Hoff of keessatti qabata.