Lafjoo Sirna biiftuun Alaa

lafjooleen alaa afur urjii keessummeessituu isaanii wajjin faallaa sa’aatii naanna’an ( HR 8799 ). Hubadhaa, kun viidiyoo ilaalcha yeroo dhugaa osoo hin taane, fakkiiwwan dhaabbataa 7-10 waggoota kurnan keessatti fayyadamuun kan uumame, fi kompiitara fayyadamuun sochii gidduu seenuuf kan uumamedha.

Bakkaalleen Sirna biiftuun alaa ykn Lafjooleen Sirna biiftuun alaa Bakkaallee Sirna Aduutiin ala jirtudha. muraasni, haalotafiizikaalaa barbaachisoo(hammaafi ifaqulqulluu urjiileeirraa, Hoo'ina, qabiyyee qileensa marsaa) jireenya walxaxaa keemistirii orgaanikii fi tarii guddina jireeny-aaf (jireenyadachee irraakan baay’eeaddata’uudanda’u) qabaachuu malu.

Hiika

IAU

Hiikni ofiisaa jecha <i id="mwcA">lafjoo</i> jedhu kan Gamtaan Xinhawaa Idil-addunyaa (IAU) fayyadamu Sirna Biiftuu qofa kan hammatu waan ta'eef lafjoolee Alee irratti hin hojjetu. Gareen Hojii IAU lafjoolen biiftuun Alaa irratti ibsa ejjennoo hiika hojii "Bakkaallee" jedhu of keessaa qabu bara 2001 kan baase yoo ta'u, bara 2003tti fooyya'eera

Maloota al-kallattii abuurraa

Qorannoon lafjoolee sirnabiiftuun alaa inni jalqabaa, taateeBakkaalleen urjii isaa irrattiqabu fayyadame(fuula ittiaanuilaali),amalootapilaa-netii baay’inaan beekuufis haalamijeesseera. • Malootadaayinaamikiin, jijjiiramoota ariitii raadiyaaali iurjii qo’achuun hamma fi giddu galeessummaa Marsoo, yeroo ittinaanna’u(pireedii) fi hangagadi aanaa lafjoo arganna. Gatiinhangaa sirrii fi argamniorbiitii, jijjiiramaiddoo urjii birqaba urjii ollaa jiruu (astiroomeetirii ykn safarurjii) irraafudhatamu.

• Mala darbuutiin, hamma lafjoo gadi fageenyasarara dabuu ifaa wayita gaaddiddeessuuirraa, fi yeroo naanna’uu(pireedii) immoo yeroo gaaddiddeessuwwan gidduujiruirraa arganna.

• Maayikirooleensingii fayyadamnee, hanga lafjoo fi fageenyainniurjii irraa qabuarganna.

Exoplanet HIP 65426b Bakkaallee jalqabaa naannoo urjii HIP 65426 argamedha .

Konveenshiniin Lafjoolee Alee moggaasuu dheerina sirna sirna urjii hedduu moggaasuuf itti fayyadamu akka Gamtaan Xinhawaa Idil-addunyaa (IAU) fudhateetti. Lafjoolee Alee urjii tokkotti naanna'aniif, maqaan IAU maqaa urjii warra isaa kan murtaa'e ykn sirrii ta'e fudhachuudhaan, fi qubee xiqqaa itti dabaluudhaan uuma. Qubeewwan tartiiba Bakkaallee tokkoon tokkoon naannoo urjii warraatti argamuun kennama, kanaaf lafjoon jalqabaa sirna tokko keessatti argame "b" (urjiin warraa akka "a"tti fudhatama) fi lafjooleen boodaa qubeewwan itti aanan kennamaaf. lafjooleen sirna tokko keessa jiran hedduun yeroo tokkotti yoo argaman, inni urjii sanatti dhihoo ta’e qubee itti aanu argata, itti aansee lafjooleen kaan tartiiba guddina orbitaalaatiin. Istaandardiin yeroof IAUn qoqqobbii irra kaa'e maqaa pilaaneetota naannoo ta'an keessummeessuuf jira . lafjooleen alaa lakkoofsi isaanii muraasni maqaa sirrii IAUn qoqqobbii irra kaa'e qabu . Sirnoonni moggaasa maqaa biroo ni jiru.

Maloota kallattii abuurraa

Lafjoo Alee kallattiin qorachuun ulfaataadha, sababni isaas Lafjooleen xiqqoofi dimimmisoo akkasumas urjiilee isaaniitti dhihoo, yoo xiqqaate harka kitila10’n ifu. Kanaaf, of eeggannoo�dhaantooftaa koronoogiraafii jedhamuunurjii golguunu barbaachisa. Qorannoonkallattii, yoodanda’ame, baay’ee bu’aqabeessadha, sababni isaasuurawwanhedduunorbiitiihunda ykn guutuumurteessuudandeenya. Ispeektirooskooppiin Lafjicha uumama moliikiyulaawaa Qillensa Marsaa isaa, akkasu-mas haalaqilleensa walii galaaisaamul’isa. HordoffiinfotoomeetiriiLafjoo yeroo ofirra naanna’uu(pireedii) isaa kenna, jechuun dheerina guyyaaisaa. Hammaa fi,hang iLafjoo, haata’u malee, malootaal-kallattii qofaan fudhatama.

Seenaa abuurraa gabaabinaan

Abuurraan Lafjoo Alee, jalqabamala ariitiiraadiyaaliinispe�ktiroogiraafotaqulqullinaolaanaa qaban fayyadamuunlafarraageggeeffame. HD114762 b ‘n Lafjoojalqabaa, bara1989 keessaargameedha. Bara 1992 , Lafjooleen 3 naannoo palsariitt iargaman. Ergasii qorannoohedduunsaffisaangodhamaniiru. Akka bara2019tti, Lafjoolee800 olii, fi sirni Lafjoolee hedduun600 ta’anmala kana fayyadamuunargamaniiru. Bara 2006, saatalaayitiinESA CoRoTFaran�saayfurguggifamee, bara 2009’ ttisTeleskoo-ppiiIspeesii KeepileriiNASA’nitti fufe. Lamaanisaaniimala darbuunfayyadaman. CoRoT’n Lafjoo dhakaaaddabaasuuf isa jalqabaature. Keeppiler, Lafjoolee kumaatamaabuure. Lafjooleen90 maayikiroo-leensingiinargaman, Lafjooleen 100 suuraa kallattiinlafarraafudhataman. Ga’iyaan,astiro-meetirii fi sochiisirriiurjiilee biliyoona1 oliif nidhiyee-ssa. Lafjoolee haaraa kumaatama addabaasuuqaba