Karootiinii
Kaarotiiniin ykn micceetiniin tarpinii, bilfee footosinteetikii burtukaanaa footosinteesiidhaaf barbaachisaa ta'e dha.
Innis sababa halluu kaarotaa, akkasumas warri baay'inaan nyaatan xiqqoo keelloo akka ta'u taasisa. Qophifa keessatti dammaqinaan hin hirmaatu, garuu anniisaa kiloorofiiliin xuuxame dabarsa .
Kaarotiinii daayimeerii vitaamin A yoo ta’u bifa lama qaba, α- fi β-karootiinii. Gosoonni lamaan kalee keessatti kuufamuu danda’u, akkasumas vitaamin A irraa adda ta’ee, karootiiniin garmalee summii waan hin qabneef yeroo barbaachisu gara vitaamin Atti jijjiiramuu danda’a.
Alfaa-karootiinii[gulaali | lakkaddaa gulaali]
beetaa-karootiinii[gulaali | lakkaddaa gulaali]
Beta-carotene fuduraalee keelloo, burtukaanaa fi magariisa, akkasumas kuduraalee keessatti argamuu danda'a . Ispinaashii, hundumaa dabalatee: diimaa, keelloo fi magariisa , salaaxinaa, timaatima, dinichaa, dabaaqula, fi kaarotaa . Akka seera waliigalaa tokkootti, fuduraan ykn muduraan tokko halluu baay’ee yoo qabaate, beetaa-karootiinii baay’ee of keessaa qaba.