Ariitii

Ariitiin qaama safaramaa fiizikaalaa qaamni tokko kallatti murtaa’e tokkoon hammam saffisaa akka adeemu kan ibsuudha. Ariitiin jijjirama qaxxaamuraa yeroo yuunitii tokko keessatti taasifamuudha. Kunis hima walqixaan.

Unkee herregaa Aritiin waliigalaa wanta tokkoo safaruuf itti fayyadamnu:

$\mathbf {\bar {v}} ={\frac {\Delta \mathbf {x} }{\Delta t}}.$

• ${\bar {v}}$ -- Aritii waliigalaa bakka bu'a
• $\Delta \mathbf {x}$ Jijjiirama Qaxxamuraa (fageenya + kallattii) wanta sanaa bakka bu'a
• $\Delta t$ Jijjiirama ejjennoo kana raawwachuuf yeroo fudhate bakka bu’a.

Ariitii giddu-galeessa(Vav): Ariitiin jiddu-galeessaa hirama qaxxaamura dimshaashaa yeroo dimshaashaa itti fudhateeti.

$\mathbf {\bar {vav}} ={\frac {\Delta \mathbf {x} }{\Delta t}}.$

Yuuniitiin waaltawaa saffisaa fi ariitii m/s ta’a. Akkuma fageenyaa fi qaxxaamuraa, saffisaafi ariitiinis hariiroo qabu. Kunis Ariitii = Saffisa kallattii qabu Sochii daandii sirrii keessatti ariitiin kallattii malee yoo ibsame saffisa ta’a jechuudha. Sochii walfakkaataa daan

dii sirrii keessatti ariitiin dhaabbataadha.