Meetaamorfoosisii

Wikipedia irraa
Dirookfooliin dhumaa isaa keessatti, Bocjiirra (metamorphosis) keessa jiru, bifa corqaa (nymph) isaa irraa gara ga'eessaatti jijjiiramuu jalqabe.

Meetamoorfoosiin ykn Bocjijiirraan adeemsa baayoloojii bineensi tokko jijjiirama dhalootaa ykn baqaqsuu dabalatee qaamaan guddatu yoo ta’u, jijjiirama mul’ataa fi tasa ta’e caasaa qaama bineensichaa irratti guddina seelii fi addaan baafamuu kan of keessaa qabudha . Ilbiisonni tokko tokko, qurxummiin, amfibiyaanota, qolaalqabeeyyii(mollusks), qurxumelellaa(cnidarians), Bocjijirraa keessa darbu, kunis yeroo baayyee jijjiirama madda soorataa ykn amala wajjin kan dhufudha. Bineensonni gosoota Bocjijirraa guutuu (" meetaamoorfoosii Guutuu/ holometaboly "), Bocjijirraa Hanquu (" hemimetaboly "), ykn Bocjijirraa maleeyyii (" ametaboly ") jedhamanii qoodamuu danda'u.

Bocjijirraa Guutuu[gulaali | lakkaddaa gulaali]

Meetamoorfoosiin ykn bocjijirraan guutuu gosa guddina ilbiisotaa kan hanqaaquu(egg), Jiisaa(larva), ashiilee (pupa), fi  ga’eessotaa of keessatti hammate yoo ta’u, isaanis bocaadhaan garaagarummaa guddaa qabu. Marsaan jireenyaa billaachaa, mixii, tafkii, kannissaa, fuutuu ykn dhiyaana ibidda, soonsaa fi boombii fakkeenya jijjiirama guutuuti

Hanqaaquu Jiisaa Ashiilee Ga’eessa

Bocjijirraa Hanquu[gulaali | lakkaddaa gulaali]

Meetamoorfoosiin Hanquun gosa meetaamoorfoosii ilbiisonni hanqaaquu irraa baqaqee booda sadarkaa niimfii(corqaa) hedduu keessa darbudha. Tokkoon tokkoon sadarkaa corqaa  xiqqaa ge'essa guddaa fakkaata garuu umurii wajjin xiqqoo guddachaa deema. Sadarkaa corqaa isa dhumaa irratti ilbiisonni sun booda gara bifa ga’eessotaatti jijjiramuu. Marsaan jireenyaa Hawaanissaa, korophissaa, Balballaa, rirmaa, fi injiraani fakkeenya Bocjijirraa Hanquuti

Fakkenyaa marsaa jireenya Hawaanissaa

Hanqaaquu Niimfii Ga’eessa.

Adeemsi marsaa jireenyaa kun meetaamorfoosisii ykn bocjijirraa hanquu jedhama. Hanqaaquun gara niimfiitti ykn corqaattii, corqaan immoo gara ga’eessaatti jijjirama. Sanyiin kormaa fi dhalaa qaama dhalaa keessatti wal-fudhachuun fartiilaayizeeshiniin qaama keessaa gaggeeffama. Hanqaaquun gabbattee hanqaaqamte guyyaa muraasa keessatti gara hawwaannisa xiqqaatti jijjiirama. Hawaannisni xiqqaan kun niimfii ykn corqaa jedhama. corqaan sadarkaa jiisaa hawwaannisaati. Hawwaannisni meetaamorfoosisii hanquu waan gaggeessuf sadarkaa puuppaa ykn ashiilee hin qabu.