Iraaq

جمهورية العراق (Afaan Arabaa) Rippabiliika Iraaq (Afaan Oromoo)
Magaalaa Guddaa	Bagdaad
Mootummaa	Rippaabiliika
Ballina	438,317 km2 Bishaan (%) 4.62
Baayyina ummataa	43,324,000 (2023)
Tuuta'insa ummataa	{{{Tuuta'insa ummataa}}}
Faaruu	Mawtini
Koodii lakkoofsa bilbilaa	+964

Iraaq akka ofiisaatti Rippabiliika Iraaq biyya Eeshiyaa Dhihaa Baha Giddu Galeessaa keessatti argamtudha. Lakkoofsi ummataa miliyoona 45 ol kan qabdu yoo ta'u, biyya baay'ina ummataa Eeshiyaa keessaa sadarkaa 14ffaa fi baay'ina ummataa addunyaa irratti sadarkaa 33ffaa irratti argamti. Rippabiliika paarlaamaa federaalaa bulchitoota 19 qabduudha. Biyyattiin kaabaan Tarkii, bahaan Iraan, kibba bahaan Galoo Galaana Pershiyaa fi Kuweet, kibbaan Sa'ud Arabiyaa, kibba dhihaan Joordaan, dhihaan ammoo Siiriyaa waliin daangeffamti. Magaalaan guddittii Bagdaad dha.

Dhaloota Kiristoos dura bara kuma ja’affaa irraa eegalee, dirree lalisaa alluvial laga Tigris fi Efraats gidduu jiru Iraaq keessatti, Mesopotaamiyaa jedhamee kan waamamu, magaalota, qaroominaa fi impaayera addunyaa durii tokko tokko Sumer, Akad fi Asoor keessatti uume. Mesopotamiyaan "cradle qaroomina" kan kalaqa sirna barreeffamaa, herregaa, yeroo eeguu, kalaandarii, urjii ilaaluu fi seera seeraa argite turte. Islaamummaan Mesopotaamiyaa erga mo’atee booda Bagdaad magaalaa guddoo fi magaalaa guddittii Khaliifaa Abbaasidii kan taate yoo ta’u, bara Warqee Islaamaa magaalattiin gara wiirtuu aadaa fi beekumsaa barbaachisaa ta’etti guddachuun, Mana Maree dabalatee dhaabbilee barnootaa isheetiin maqaa addunyaa horatte Ogummaa.

Seenaan ammayyaa Iraaq bara 1920, yeroo Mandate of Mesopotamia hundeeffame.Sirni mootummaa bara 1921 Faisal jalatti hundeeffame, Mootummaan Iraaq ammoo bara 1932 Yunaayitid Kingidam irraa walabummaa argate.Bara 1958tti sirni mootummaa kuffifamee fi Rippabilikni Iraaq hundeeffame. Iraaq bakka tarsiimoo kan qabdu yoo ta’u, miseensa hundeessaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii, OPEC, akkasumas Liigii Arabaa, Dhaabbata Yaa’ii Islaamaa, Sochii Hirmaannaa Hin Qabne, fi Fandii Maallaqaa Idil-addunyaati.