Crust (geology)

Wikipedia irraa
Earth cutaway from core to exosphere.

Ji'ooloojii kessatti crustn qoqodama lafa planeta kan fixe gubbat argamu yoo ta'u, planet kessa kutta lithosphere jedhamu kessatti argama. Qoqodamotta gara kessa jirran wajjin yoo walitti madalan, crustiin planet kessatti argaman waluma galatti waantotta bayye walit-qabama hin qabne ofii kessa qabu. Crustiin Planet kenya bayyinan kan ofii kessa qabu basalt fi granite dha. Qoqqodama gara kessatti argaman akka mantle fi core yoo walit madalan, crustiin qabana'a fi bayye jabba dha.

Planetotta tartiban qoqodaman akka Planet kenya kessatti, lithospheriin fesashi gara kessa argamu irra nana'a. Demma fesashi irra (convection) akkatta plastic deformationniin kan baqaa-hin-ta'in, gubba mantle fi asthenosphere irra qabatulle, lithospheriin tectonic plate demma qabanitti caccabe argama. Crustiin bishaan jalatti argamu, crustii lafa irra gargari gora. Crust bishan jalla (sima) kunin furdinana 5 hanga 10 km yoo ta'u, kan ofii kessa bayyinan qabu immo basalt dha. Crust lafa irra (sial) immo dhoqan (furdinan) 20 hanga 70 km yoo ta'u, kan ofii kessa qabus cabbi (dhaka) bayye walitti hin qabamne akka granite ofii kessa qaba. Temprecherii crust temprechera qillensa fi hanga 900 °C (gubba mantlet) jiddutti argama. Volumii planeta kenya kessa crustiin planet kenya persentii 1% qofa qabata.