Jabajjii Kedeedaa(Computer hardware)

Gabatee KHG Hujeessaa giddugaleessaa (Central Processing Unit - CPU) PDP-11

Jabajjii kompiitaraa kutaalee fiizikaalaa kompiitaraa, kanneen akka keesii, yuunitii adeemsa giddugaleessaa (CPU), yaadannoo qaqqabummaa tasaa (RAM), hordoffii, hantuutee, kiiboordii, kuusaa daataa kompiitaraa, kaardii giraafiksii, kaardii sagalee, sagalee guddiftuu fi motherboard of keessatti qabata.

Jabajjii

Jechi Jabajjii jedhu kutaa kompitaraa kan qaqqabamuu danda'u hunda agarsiisa. Sarkiyuutonni, torgii/agarsiisaa, humna dhiyeessituu, Haada, Gabatee cuqoo, maxxansaa, fi hantuutteen isaan kun hundi Jabajii dha.

Seenaa Jabajjii Kompitaraa

Dhaloota jalqabaa (makaanikaalii/elektiroomakaanikaalii)	Kaalkuleeteroota	Pascal's calculator, Arithmometer, diferensi injiinii, Quevedo's analytical machines
	Meeshaalee saganteeffaman	Jacquard loom, Anaalitikaal injiinii, IBM ASCC/Harvaard Maark I, Harvaard Maark II, IBM SSEC, Z1, Z2, Z3
Dhaloota lammaffaa (vaakiyuum tuubii)	Kaalkuleeteroota	Atanasoff–Berry Computer, IBM 604, UNIVAC 60, UNIVAC 120
	Meeshaalee saganteeffaman	Koloosesii, ENIAC, Manchester Small-Scale Experimental Machine, EDSAC, Manchester Mark 1, Ferranti Pegasus, Ferranti Mercury, CSIRAC, EDVAC, UNIVAC I, IBM 701, IBM 702, IBM 650, Z22
Dhaloota sadaffaa (tiraazisterii fi integireetid sarkiyuutii SSI, MSI, LSI)	Meyinfireemii	IBM 7090, IBM 7080, IBM System/360, BUNCH
	Kompitara miinii	PDP-8, PDP-11, IBM System/32, IBM System/36
Dhaloota Afraffaa (Integireetid sarkiyuutii VLSI)	Kompitara miinii	VAX, IBM System i
	4-bit kompitara maayikiroo	Intel 4004, Intel 4040
	8-bit kompitara maayikiroo	Intel 8008, Intel 8080, Motorola 6800, Motorola 6809, MOS Technology 6502, Zilog Z80
	16-bit kompitara maayikiroo	Intel 8088, Zilog Z8000, WDC 65816/65802
	32-bit kompitara maayikiroo	Intel 80386, Pentium, Motorola 68000, ARM
	64-bit kompitara maayikiroo	Alpha, MIPS, PA-RISC, PowerPC, SPARC, x86-64, ARMv8-A
	Kompitara idaatii	Intel 8048, Intel 8051
	Kompitara Matayyaa	Kompitara minjaalee, Kompitara manaa, Koyaa, Personal digital assistant (PDA), Portable computer, Tablet PC, Wearable computer
Theoretical/experimental Tiyooriidhaan/yaalirra kan jiru	Kompitara quwaantamii, Kompitara keemikaalaa, DNA Kompitiingi, Kompitara ifaaduu, Spintronics based computer

Mataduree Kan Biraa Kan JabajjiiSuuraa

Meeshaalee moggaa (naqa/baha)	Naqa	Hantuuttee, gabatee cuqoo, hunda caancalaa(joystick), kaastuu(scanner), webcam, gabatee saxatoo, qaayiyyaa
	Baha	Torgii, maxxansaa, Hasaasaa(headphone), sagalee guddiftuu
	Lachuu	Ooftuu baxxee laafaa, Ooftuu baxxee jabaa, ooftuu baxxee ifaadduu, teleprinter
Yaa'aa kompitaraa	Fageenya gabaabaa	RS-232, SCSI, PCI, USB
	Fageenya dheeraa (Cimdaa kompitaraa)	Ethernet, ATM, FDDI