Meeshaalee miidhaginaa
Meeshaaleen Midhaginaa (ykn Marashiin, Afaan Ingiliffaan: Cosmetics) oomishaalee ykn wantoota qaama namaa miidhagsuuf, qulqulleessuuf, fooyyessuuf, ykn foolii isaa jijjiiruuf hojjetamaniidha. Isaan kun gogaa, rifeensa, qeensa, hidhaa, fi ija irratti fayyadamuuf kan qophaa'anidha. Meeshaaleen midhaginaa wantoota salphaa kan akka saamunaa fi looshinii irraa kaasee hanga wantoota xaxamaa kan akka shakataa (makeup) adda addaatti kan hammatudha. Shakatni ykn dibanni miidhaginaa gosa meeshaalee midhaginaa keessaa tokko yoo ta'u, irra caalaatti bifa fuulaa hawwataa gochuuf ykn jijjiiruuf kan ooludha.
Seenaa Meeshaalee Midhaginaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Fayyadama meeshaalee midhaginaa seenaa ilma namaa keessatti waggoota kumaatama lakkoofsiseera.
Bara Durii
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Ijiiptii Durii: Aadaa meeshaalee midhaginaa fayyadamuu keessatti warra jalqabaati. Dhiironnis ta'an dubartoonni, ija isaanii miidhagsuu fi balaa irraa eeguuf qalama magariisa (malachite) fi gurraacha (kohl) fayyadamu turan. Akkasumas, hidhaa fi maddii isaaniitiif halluu diimaa (red ochre) dibatu turan.
- Roomii Durii: Dubartoonni Roomii fuula isaanii addeessuuf puudara arsaasa irraa hojjetame (kan fayyaaf miidhaa qabu) fayyadamu turan. Akkasumas, ijatti kohl, maddiitti immoo diimaa fayyadamuun baramaa ture.
- Chaayinaa Durii: Naannoo 3000 Dh.K.D. irraa eegalee, Chaayinaatti qeensa isaanii halluu dibachuun sadarkaa hawaasummaa agarsiisa ture. Maq-qubonni mootummaa halluu diimaa fi gurraacha yoo fayyadaman, hawaasni gad-aanaa halluuwwan laafaa qofa fayyadamu turan.
Jaarraa Giddugaleessaa Hanga Jaarraa 19ffaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Awurooppaa keessatti, yeroo Jaarraa Giddugaleessaa, sababa dhiibbaa amantaatiin fayyadamni shakataa hir'atee ture. Haa ta'u malee, gogaa adii qabaachuun amala warra sooressaatii waan ta'eef, dubartoonni puudara adii fayyadamuu itti fufan. Bara Haaromsaa keessas, dubartoonni gita olaanaa keessatti argaman shakata fayyadamuun itti fufe, garuu oomishaaleen sun yeroo baayyee keemikaalota summaa'oo kan akka arsaasaa fi meerkurii of keessaa qabu turan.
Jaarraa 20ffaa: Dhaloota Industirii Ammayyaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Jaarraan 20ffaa jijjiirama guddaa fide. Dhiibbaan filmiiwwan Hollywood fi babal'inni suuraa, fayyadama meeshaalee midhaginaa hawaasa hunda biratti beekamaa taasise. Dhaabbileen gurguddoon kan akka Max Factor, Elizabeth Arden, fi Revlon hundeeffamuun, oomishaalee nageenyummaa fi qulqullina qaban hawaasa bal'aadhaaf dhiyeessuu jalqaban.
Gosa Meeshaalee Midhaginaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Meeshaaleen midhaginaa akka kaayyoo fi qaama itti dibamaniitti bakka adda addaatti qoodamu.
Shakata ykn Dibata Miidhaginaa (Makeup)
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Fuulaf:
- Dibata Bu'uuraa (Foundation): Gogaa fuulaa wal-qixxeessuuf fi hir'ina xixiqqoo dhoksuuf oola.
- Dhoksaa (Concealer): Madda'oo, dirmammoo, ykn mallattoo gogaa irra jiru dhoksuuf tajaajila.
- BullaaFuulaa (Face Powder): Dibata bu'uuraa tasgabbeessuuf fi zayitummaa gogaa hir'isuuf gargaara.
- Bifa Maddii (Blush/Rouge): Maddii irratti dibamuun bifa fayyaa fakkaatu kenna.
- Ijaf:
- Maskaraa(Mascara): Rifeensa ijaa dheeressuu, gurrachessuu fi furdisuuf oola.
- Kuulii baalejaa (Eyeliner): Qarqara ijaa irratti sarara gurraacha ykn halluu biroo sararuun ija ibsuuf gargaara.
- Qalama Ijaa (Eyeshadow): Qola ijaa irratti halluu dibuun ija miidhagsuuf oola.
- Hidhiif:
- Dibata Hidhii ykn Liipistiki (Lipstick): Hidhaaf halluu, ifa, ykn miidhagina addaa kenna.
- Qeensaf:
- Qalama Qeensaa (Nail Polish): Qeensa miidhagsuuf ykn eeguuf halluu dibuuf oola.
Oomishaalee Biroo
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Kunuunsa Gogaa (Skincare): Oomishaalee kan akka saamunaa, qulqulleessituu, looshinii, jiidhituu (moisturizers), fi ittisa aduu (sunscreen) kan gogaa fayyaa fi qulqulluu taasisuuf gargaaran.
- Kunuunsa Rifeensa (Haircare): Shaampoo, jiidhituu rifeensaa (conditioner), halluu rifeensaa, fi meeshaalee rifeensa ittiin qajeelchan.
- Urgooftuu (Fragrances): Shittoo, kuuloonii (cologne), fi meeshaalee foolii qaamaa kan akka dibata bobaa (deodorant).
Qabiyyee fi Keemistirii
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Meeshaaleen midhaginaa irra caalaatti wal-makaa keemikaalota adda addaati. Qabiyyeen bu'uuraa yeroo baayyee:
- Bishaan: Irra caalaan oomishaalee bu'uura bishaanii qabu.
- Jiissitoota (Emulsifiers): Qabiyyee bishaanii fi zayitaa akka walitti makaman kan taasisaniidha.
- Ittis-baakteeriyaa (Preservatives): Oomishichi baakteeriyaan akka hin faalamnee fi yeroo dheeraa akka turu gargaaru.
- Halluuwwan (Pigments): Halluu barbaadamu kennuuf kan dabalamanidha.
- Urgooftuu (Fragrances): Foolii gaarii akka qabaatu taasisu.
Dhiibbaa Hawaasummaa fi Aadaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Of-ibsachuu: Namoonni hedduun eenyummaa, miira, fi kalaqa isaanii ibsachuuf meeshaalee midhaginaatti fayyadamu.
- Sadarkaa Miidhaginaa: Miidiyaa fi industiriin midhaginaa yeroo tokko tokko sadarkaa miidhaginaa kan bira ga'uun ulfaatu uumuun, namoota irratti dhiibbaa xiinsammuu fiduu danda'a.
- Saala: Aadaa hedduu keessatti meeshaaleen midhaginaa irra caalaatti dubartootaan kan wal-qabatan yoo ta'u, seenaa keessatti fi yeroo ammaa dhiironnis ni fayyadamu.
Madaallii fi Nageenyummaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Rakkoolee Fayyaa: Namoonni tokko tokko keemikaalota oomishaalee kana keessa jiraniif alarjii gogaa (skin irritation) qabaachuu danda'u.
- Yaalii Bineensota Irratti: Dhaabbileen hedduun nageenyummaa oomisha isaanii mirkaneessuuf bineensota irratti yaalii gaggeessu, kunis mormii cimaa uumeera. Har'a oomishaaleen "gara-laafina maleessa" (cruelty-free) jedhaman babal'achaa jiru.
- Too'annoo Mootummaa: Biyyoota hedduu keessatti, dhaabbileen akka FDA (Ameerikaa keessatti) nageenyummaa meeshaalee midhaginaa ni too'atu, garuu seeronni isaa kan qorichaa caalaa laafaadha.